CEM NEDİR, CEMEVİ NERESİDİR?

HÜSEYİN DEDEKARGINOĞLU yazdı...Aleviliğin temel ibadet şekli cemdir. Cem, cami ile aynı kökten gelmektedir.Sözlük anlamı olarak toplama, birlik olma, bir araya gelme demektir. Cemin kaynağı,Hz. Muhammet’in Miraç dönüşü uğradığı Kırklar meclisidir. Alevi inancında ibadetiçin cem olma; bir araya gelme kavramından yola çıkılarak, bütünleşme anlamındakullanılır. Cem ibadetinin yapıldığı mekâna da cemevi veya cemhane denir.Bazı kimseler cemevi kavramının 20. yüzyılda ortaya çıktığını söyleseler de,cemevi bin yılı aşkın vardır. 20. yüzyılın sonralarına doğru var olan cemevinin, dahaönceleri korku ve baskıdan dolayı açıkça adını söyleyemedikleri tabelası cemevlerineasılmıştır.Cemevleri, geçmişten günümüze kadar sadece ibadet amacıyla kullanılmamışve kullanılmamaktadır. Alevi toplumunun ibadet yeri olması dışında, toplumsal vebireysel sorunlarının çözüme kavuşturulduğu bir meclistir, bir mahkemedir. Cemevleriyerine göre; bazen sohbet ve muhabbet yeri olmuş, bazen eğitim-öğretim yuvasıolmuş, bazen yoksullara aşevi olmuş, bazen dostluk, kardeşlik, birlik, dirlik evi olmuşve olmaya da devam edecektir.İkrar, musahiplik, görgü, düşkünlük, birlik gibi uygulamalarla sosyal,hukuksal ve iktisadi boyutlara sahip bir sistem olduğu görülür. Alevlikteki cemicrasının, kutsallık atfedilen ve on iki hizmet olarak anılan ritüellerden oluştuğu tespitedilmiştir.Cemevi, yaşamı ibadet olanların temiz vicdanlarını karşılıklı ilişkiye açtıklarıtoplumsal bir ortamdır. Cemevi, ibadet yerine gidip oturarak rahatlanan yer değildir,aksine ilke olarak vicdanı rahat olanların, bu rahat vicdanlarıyla gidebileceği, cemekatılabileceği, tevhit yapabileceği, semah dönülebileceği bir yerdir. (Uğurlu, 2007:71) Çünkü Aleviliğin aslı doğruluk, kemali dostluk, cevheri merhamet, görüşüeşitlik, hazinesi bilgi ve meyvesi sevgidir.Sonuç olarak, Cemevi ibadethanedir. Semah yeri olarak “Kırklar Meydanı”dır.Cinsiyet ayırımı olmayan er meydanıdır. Sorgu, sual ve karar yeri olarak dâr meydanıdır.Herkesin birbirinden razı olduğu rızalık meydanıdır. Haklının hakkını isteyebileceğiözgürlük meydanıdır. Mevki ve makam ayrılığı olmayan eşitlik meydanıdır.Musahipliğin kabul ve onay yeri olarak birlik meydanıdır. Ortak kararların alındığıdirlik mekânıdır. Tasavvuf eğitiminin yapıldığı okuldur. Dualı lokmaların yendiğiaşevidir. Eline-Diline-Beline sahip olanların yeridir. Orada Gerçeğe Hû vardırTÜRK KÜLTÜRÜ ve HACI BEKTAŞ VELÎ ARAŞTIRMA DERGİSİ / 2011 / 60'den alınmıştır.